Creatief denken is het op een andere wijze denken dan je doorgaans doet, met als doel vaste denkpatronen te doorbreken. Die vaste denkpatronen zijn ontstaan door vaste gewoonten, vaste werkwijzen en routines, vaste zienswijzen (de bril waardoor je gewend bent naar de wereld te kijken) en vaak ook door een bedrijfscultuur: ”alle neuzen dezelfde kant op” en “zo zijn wij gewend het hier te doen”.
Top 3 belangrijke competenties
Ook opvoeding en ervaringen spelen een rol in hoe je de dingen ziet (en niet ziet; de bekende blinde vlek). Deze vaste denkpatronen geven ons zekerheid en een zekere mate van voorspelbaarheid. Alleen… we leven in een wereld waarin de veranderingen zo snel en zo complex zijn, dat er van voorspelbaarheid en zekerheid geen sprake meer is. Daarom zien we in de top 3 van belangrijke competenties in 2020 deze 3 competenties staan:
- Complex Problem Solving
- Critical Thinking
- Creativity
Einstein zei ooit eens: “Logica brengt ons van A naar B, verbeelding overal”. Logica helpt ons niet voldoende meer om complexe problemen op te lossen, want de veranderingen gaan niet meer lineair en logisch (van A naar B), maar exponentieel. We hebben onze verbeeldingskracht nodig om complexe problemen en vraagstukken, zoals bijvoorbeeld overbevolking, klimaatverandering, voedselvoorziening en inclusiviteit, op te kunnen lossen of vorm te kunnen geven. En die verbeeldingskracht leidt tot creativiteit; scheppend vermogen.
Andere perspectieven zien door creatief denken
“Creativity “of creatief denken zorgt ervoor dat we afstappen van onze vaste denkpatronen en zaken – problemen, vraagstukken – vanuit een ander perspectief, of liever vanuit meerdere perspectieven gaan zien. En als we in staat zijn om vraagstukken vanuit meerdere perspectieven te zien, dan neemt ons kritisch denkvermogen ook toe. We laten ons niet meer leiden door één mogelijkheid, één richting. We vragen ons dan steeds af wat er nog meer mogelijk is en wat we nog meer kunnen doen om het probleem op te lossen.
Creatieve denktechnieken stimuleren je creatieve denkvermogen
We kunnen ons creatieve denkvermogen stimuleren en activeren met creatieve denktechnieken. Een hele bekende is brainstormen, maar er zijn er heel veel. Op https://www.creatiefdenken.com/nl/cursus/creatieve-technieken.php, staat een lijst met een groot aantal creatieve denktechnieken (overigens niet uitputtend, er zijn er nog veel meer).
Activeer het voorstellingsvermogen in je brein
Deze creatieve denktechnieken stimuleren je voorstellingsvermogen en je verbeeldingskracht. Beide hebben te maken met zien en waarnemen. Je kunt iets letterlijk zien of waarnemen, maar je kunt je ook een voorstelling van iets maken in je brein. Denk bijvoorbeeld maar eens aan wat je gisteren hebt gedaan, dat kun je waarschijnlijk als een filmpje afdraaien in je hoofd, inclusief geuren en kleuren en het bijbehorende gevoel. Creatieve denktechnieken activeren dus bepaalde delen in je brein.
Verbanden gaan zien en visie ontwikkelen
Door creatieve denktechnieken ga je zaken zien, zoals verbanden tussen allerlei onderwerpen die met een vraagstuk te maken hebben. Neem bijvoorbeeld de mindmap en het visgraatdiagram. Door verbindingen te tekenen tussen oorzaak en gevolg (visgraatdiagram) of tussen zaken die samenhangen (mindmap), ga je het grotere geheel zien. Hierdoor krijg je bijvoorbeeld een veel beter inzicht in een complex probleem.
Creatieve denktechnieken beïnvloeden ook je visie, je kijk op iets, juist omdat je de samenhang en “the big picture” gaat zien.
Analyseren van oorzaak en gevolg
Tegelijkertijd zijn het analysemethodieken die je helpen om kritisch na te denken over oorzaak en gevolg: Is dit wel een oorzaak van het probleem?, welke oorzaken hebben de grootste invloed op het probleem en kunnen we dus het beste als eerste aanpakken?
Associëren
Ook bevorderen ze ons associatieve vermogen: we brengen zaken met elkaar in verband door van de ene gedachte op de andere te springen. Associëren is een hele snelle manier van denken, vele malen sneller dan logisch nadenken. Hierdoor kun je in hele korte tijd heel veel oplossingsideeën voor een probleem genereren.
Out-of-the-box denken
Associëren stimuleert onze verbeeldingskracht, ons vermogen om niet logisch (out-of-the-box) te denken, onze fantasie te gebruiken en te dromen. Daardoor ontstaan oorspronkelijke gedachten die weer kunnen leiden tot innovatie.
Spelen met complexe vraagstukken
Tenslotte is creatief denken en het gebruiken van creatieve denktechnieken erg leuk: het is spelen, het geeft plezier en energie en dat maakt het werken aan complexe vraagstukken een stuk leuker, relaxter en makkelijk. Volgens Albert Einstein: “Creativity is intelligence having fun”.
Liever wat hulp en begeleiding bij creatief denken?
Ik weet dat veel mensen niet gewend zijn om creatief te denken en zich ongemakkelijk voelen als hen gevraagd wordt hun voorstellingsvermogen, verbeeldingskracht en fantasie te gebruiken om een probleem op te lossen. Er zijn overal managers en professionals die, ondanks van creatieve denktechnieken te weten, zich onzeker voelen om er zelf(standig) mee aan de gang te gaan, bijvoorbeeld in denktanks, bij Design Thinking programma’s of in brainstormvergaderingen.
Laat u zich er alstublieft niet van weerhouden om er iets mee te doen. Ik help namelijk graag bij het ontwerpen, organiseren en begeleiden van creatieve denksessies in allerlei vormen en heb er ook nog veel ervaring mee. Bovendien heb ik er plezier in om samen met anderen complexe problemen out-of-the-box op te lossen. Ik ben zelf nooit gestopt met het gebruiken van mijn voorstellingsvermogen, verbeeldingskracht en vermogen om te spelen. Als u wat ideeën op wilt doen over mogelijkheden kijk dan op https://competenteorganisaties.nl/trainingen, https://competenteorganisaties.nl/workshops en op https://competenteorganisaties.nl/programmas. Een maatwerk programma, geheel naar uw ideeën en wensen kan natuurlijk ook. Via het onderstaande formulier neem ik contact met u op voor een gratis kennismakings- en adviesgesprek.