Allerlei bedrijven en organisaties streven ernaar om een lerende organisatie te worden. Dat is noodzakelijk om ontwikkelingen bij te kunnen houden. Die gaan tegenwoordig razendsnel. Ook is er een direct verband tussen een lerende organisatie en het innovatievermogen van een organisatie. Er worden dan ook allerlei methodieken en werkwijzen ingevoerd om een lerende organisatie te creëren. Maar werkt dat op die manier? Ik kan me voorstellen dat het vaak wordt ervaren als opgelegd van boven en mensen niet echt in beweging komen. Er ontbreekt een belangrijk ingrediënt.
Inspiratie als motor om te leren
Ik ben ervan overtuigd dat mensen, kinderen en volwassenen, uit zichzelf gaan leren als ze ergens door geïnspireerd worden. Dan is een logische volgende vraag: wat inspireert mensen dan? Het antwoord daarop is naar mijn idee: iets dat hen raakt.
Neem bijvoorbeeld Boyan Slat, de ex-student van The Ocean Cleanup, die zichzelf ten doel heeft gesteld de plastic soep uit de oceanen op te ruimen. Als VWO student ging Boyan graag met zijn vader duiken in de zee bij Griekenland. Hij genoot erg van de onderwaterwereld, een kleurrijke, fascinerende wereld. Maar hij schrok van de hoeveelheid plastic die steeds meer toenam onder water. Hij zag dat die prachtige onderwaterwereld door al die rommel gevaar liep te verdwijnen. Dat raakte hem erg, want hij genoot ervan. Daaruit putte hij zijn inspiratie om de oceanen schoon te maken.
Hierdoor is hij nu CEO van een miljoenenbedrijf dat werkt aan het opruimen van de plastic soep. In zijn eentje begonnen, heeft hij anderen geraakt en in beweging gebracht, zodat er nu wereldwijd overheden en bedrijven met hem meedoen en er in investeren. Hij is zeer gedreven en leert uit zichzelf. Zijn bedrijf is een goed voorbeeld van een lerende organisatie; er wordt onderzoek gedaan, ontworpen en getest en met vallen en opstaan ontdekken ze hoe de plastic soep het beste te lijf kan worden gegaan.
Ervaringen met emotie zijn de basis voor inspiratie
Het voorbeeld van Boyan Slat laat zien dat een specifieke ervaring hem in beweging heeft gezet, namelijk het duiken in de zee. Deze ervaring bracht een bepaalde emotie bij hem teweeg: hij genoot ervan. Het maakte hem waarschijnlijk ook verdrietig dat die prachtige onderwaterwereld door al dat plastic werd aangetast.
Hoe breng je inspiratie in organisaties?
Als het zo is dat emotionele ervaringen leiden tot inspiratie om iets te veranderen, dan is het van belang dat we mensen in organisaties allerlei ervaringen op laten doen die hen raken, zodat zij uit zichzelf er iets mee gaan doen en zich daardoor gaan ontwikkelen. Je kunt dit doen, door mensen in een andere, nieuwe omgeving te brengen, bijvoorbeeld door een excursie te organiseren. Je kunt ook ervaringen in de organisatie brengen, bijvoorbeeld door gastsprekers uit te nodigen met een boeiend verhaal, of door filmpjes te laten zien over interessante onderwerpen. Ook kun je een leerproces of verandering op gang brengen met een onderwerp dat mensen na aan het hart ligt. Bijvoorbeeld door te beginnen met werksituaties waar men veel last van heeft, over piekert of van wakker ligt, of waar men juist heel blij van wordt. Bij alle opties stimuleer je dat mensen uit zichzelf gaan leren, omdat ze geïnspireerd raken.
Toekomstlab. inspireert jongeren
Om jongeren al op de middelbare school aan het denken te zetten over hun eigen toekomstmogelijkheden in een snel veranderende wereld, heb ik samen met Ilona Jens van JVtv Toekomstlab. opgezet. In Toekomstlab. beginnen we met inspirerende filmpjes over allerlei innovaties op uiteenlopend gebied: technologische innovaties, sociale innovaties en maatschappelijke innovaties in allerlei branches. Op basis hiervan laten we leerlingen hun eigen toekomstvraag formuleren; over welke ontwikkeling zou jij meer willen weten? Bijvoorbeeld: Hoe wonen wij in de toekomst, bestaat er nog kanker over 50 jaar of hoe ziet de infrastructuur er straks uit met zelfrijdende auto’s?
Zij maken daarna een mindmap over hun toekomstvraag, waarin zij weergeven wat er allemaal met hun toekomstvraag samenhangt. Vervolgens gaan zij op zoek naar bedrijven die op een of andere wijze bezig zijn met hun toekomstvraag en gaan ze in tweetallen op bedrijfsbezoek. Ze leren en zien dan wat dat bedrijf op het gebied van hun toekomstvraag doet, hoever ze er al mee zijn en welke problemen ze nog niet hebben opgelost. Erg inspirerend voor jongeren. Ze doen ideeën op over ontwikkelingen waar ze later zelf een bijdrage aan zouden willen en kunnen leveren. We halen de “Boyan Slats” in hen naar boven.
Voor leerlingen en scholen is dit een andere manier van leren dan ze gewend zijn. Jongeren zijn de ondernemers en werknemers van morgen. Ze leren door Toekomstlab. op school al hoe zij inspiratie op kunnen doen als motor om te leren en te innoveren. Daarmee kunnen bedrijven hun voordeel doen. Meer over Toekomstlab. op www.nexxdott.com.
Bedrijven en scholen die mee willen doen, erin geloven dat dit werkt en erin willen investeren zijn van harte welkom! Ons doel is om Toekomstlab. door heel Nederland uit te rollen en een netwerk van scholen een bedrijven te creëren. Daarmee leveren we een bijdrage aan het dichten van het gat tussen school en arbeidsmarkt.