Er is waarschijnlijk geen enkele leidinggevende die nooit gebruik gemaakt heeft van een creatieve denktechniek. De meest bekende is brainstormen. Minder bekend, maar erg effectief voor het oplossen van vraagstukken en problemen, is negatief brainstormen.
Waarom werkt dit zo goed?
Veel mensen kunnen gemakkelijker negatief dan positief brainstormen. Negatief brainstormen maakt namelijk gebruik van onze neiging om bij het oplossen van een probleem allerlei obstakels te zien, waardoor het probleem uiteindelijk niet wordt opgelost of op de lange baan wordt geschoven. Bij negatief brainstormen moedig je mensen juist aan zoveel mogelijk obstakels te bedenken om het probleem nog groter te maken, te torpederen of te saboteren. Ik kan je verzekeren: erg leuk om te doen, vrij eenvoudig en buitengewoon zinvol!
Hoe werkt het?
Het gaat als volgt:
- Formuleer de probleemstelling
- Spiegel de probleemstelling
- Ga negatief denken en bedenk oplossingen voor de gespiegelde probleemstelling
- Ga daarna weer positief brainstormen: draai de negatieve oplossingen om tot ideeën voor de oorspronkelijke probleemstelling
Een voorbeeld
Een organisatie had te kampen met een hoog ziekteverzuim. Het lukte niet om tot een goede ziekteverzuimaanpak te komen. Er werd een negatieve brainstorm georganiseerd met management en medewerkers.
De probleemstelling werd als volgt geformuleerd: Hoe verlagen we het ziekteverzuim in onze organisatie?
De probleemstelling werd gespiegeld: Hoe zorgen we voor een zo hoog mogelijk ziekteverzuim in onze organisatie?
Vervolgens werden met negatief denken de volgende oplossingen bedacht voor een zo hoog mogelijk ziekteverzuim:
- zorgen voor heel veel stressvolle situaties in de werkomgeving, zoals ruzies
- een gebrekkige, gevaarlijke werkomgeving creëren
- management-by-fear
- zoveel mogelijk chaos creëren op de werkvloer met onduidelijke informatie
- afspraken stelselmatig niet nakomen, enzovoort
Daarna werden de negatieve oplossingen tot ideeën voor de oorspronkelijke probleemstelling omgedraaid, zoals:
- we gaan een training conflicthantering organiseren
- we stellen een vertrouwenspersoon aan
- we zorgen voor opgeruimde en veilige werksituaties (arbo)
- we brengen meer structuur in overleggen
- we gaan een training leidinggeven organiseren
- we spreken af hoe we omgaan met zieke medewerkers, etcetera.
Het effect
Wat tot dan toe niet gelukt was, kwam nu door één bijeenkomst zo voor elkaar: een ziekteverzuimaanpak voor de organisatie, met sterke betrokkenheid en draagvlak van management en medewerkers. En het was géén zware vergadering geweest, integendeel er werd juist veel gelachen.
Wil je ook met je team negatief leren brainstormen over een lastig onderwerp en tot een goed plan van aanpak komen? Neem dan contact met me op.